Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση & Εμφύλιος

Κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η Σάμος κατακτήθηκε από τους Ιταλούς του Μουσολίνι. Το Μάιο του 1941 η μεραρχία CUNEO αποβιβάστηκε και κατέλαβε το νησί χωρίς να συναντήσει αντίσταση. Ακολούθησε ένας φρικτός χειμώνας, ο χειμώνας της πείνας και της ανέχειας που έπληξε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο πληθυσμός δεν μπόρεσε εγκαίρως να προετοιμασθεί με εναλλακτικές καλλιέργειες, ενώ οι κατακτητές άρπαξαν στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων που είχαν παραχθεί, το δε εμπόριο είχε εντελώς αδρανοποιηθεί.

Πολύ σύντομα όμως οι Σαμιώτες ανέπτυξαν έντονη αντιστασιακή δράση κατά των φασιστών κατακτητών. Υπέφεραν πολλά, πολλοί διέφυγαν στη Μέση Ανατολή, όπου πολέμησαν εναντίον των Γερμανών του Ρόμελ στο πλευρό των συμμάχων. Στο νησί η μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση ήταν του ΕΑΜ με το ένοπλο τμήμα τον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό (Ε.Α.Σ.). Τον Σεπτέμβριο του 1943 η Σάμος υπήρξε το πρώτο ελληνικό έδαφος που απελευθερώθηκε.
 
Οι ανταρτικές δυνάμεις, ο μητροπολίτης Σάμου Ειρηναίος και οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής μετά τη συνθηκολόγηση πέτυχαν ένα τρόπο διοίκησης του νησιού. Πρόεδρος της Προσωρινής Διοίκησης αναδείχθηκε ο μητροπολίτης Ειρηναίος. Η απελευθέρωση δεν κράτησε πολύ. Στις 17 Νοεμβρίου 1943 η γερμανική αεροπορία βομβάρδισε την πρωτεύουσα και άλλες παραλιακές πόλεις του νησιού που υπέστησαν μεγάλες καταστροφές. Το μεγαλύτερο τμήμα των ανταρτικών δυνάμεων και οι Ιταλοί έφυγαν μέσω Τουρκίας προς τη Μέση Ανατολή. Το νησί κατελήφθη από τους Γερμανούς.
 
Για ένα έτος λοιπόν οι Σαμιώτες γνώρισαν και τη ναζιστική κατοχή. Ακολούθησε η απελευθέρωση το 1944 και ένας καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος το 1947-1949. Η Σάμος είναι από τα λίγα νησιά όπου αναπτύχθηκε ισχυρό αντάρτικο του Δημοκρατικού Στρατού. Οι συνέπειες του εμφύλιου σπαραγμού που διήρκεσε από το 1947 μέχρι τα τέλη Ιουλίου 1949 υπήρξαν πάρα πολύ οδυνηρές.

Επιμέλεια κειμένων: Χ.Ν. Λάνδρος, Φιλόλογος, ΓΑΚ Σάμου

Χρήσιμα Links

Σάμος

Το Νησί του Πυθαγόρα

© 2023. All Rights Reserved

Δήμος Ανατολικής Σάμου

Δήμος Ανατολικής Σάμου

I will be back soon

Δήμος Ανατολικής Σάμου
Γεια σας👋
Πως μπορούμε να σας βοηθήσουμε;
This site is registered on wpml.org as a development site.